عملکرد سامانه زهکش در حال احداث دشت شیراز

دشت شیراز با مساحت 300 کیلومتر مربع و با متوسط ارتفاع 1500 متر از سطح دریا در استان فارس و در جنوب ایران واقع شده و به لحاظ اقلیمی، به نواحی خشک و نیمه خشک تعلق دارد. به دلیل بالا بودن سطح ایستابی در قسمت هایی از دشت شیراز و مشکلات ناشی از آن، تاکنون در قسمت های مختلفی از دشت شیراز و با منظورهای متفاوت طرح زهکشی اجرا گردیده است که مهمترین این طرح ها، تحت عنوان پروژه پایین انداختن سطح ایستابی ناحیه جنوب شرق دشت شیراز و انتقال آب به دشت سروستان بوده است. مطالعات این طرح در سال 1372 توسط سازمان آب منطقه ای فارس آغاز شده و در حال حاضر این طرح در مرحله اجرایی می باشد. در تحقیق حاضر، پس از بررسی عوامل موثر در بالا آمدن سطح آب زیرزمینی در دشت شیراز و بخصوص شهر شیراز و بررسی راهکارهای پیشگیری از این پدیده نظیر استفاده از سیستم زهکشی، تأثیر پروژه مذکور در ممانعت از افزایش سطح ایستابی دشت شیراز در آینده، توسط مدل pmwin، شبیه سازی گردید. پس از واسنجی و صحت سنجی مدل و تعیین کلیه پارامترهای مورد نیاز، وضعیت سطح آب زیرزمینی دشت با و بدون در نظر گرفتن زهکش درچهار حالت مختلف شبیه سازی گردید. بررسی نتایج حاصل از اجرای مدل در چهار حالت فوق بیانگر این است که باوجود اجرای همزمان پروژه پایین انداختن سطح ایستابی جنوب شرق دشت شیراز و طرح شبکه جمع آوری پساب های شهری شیراز، در بیشتر محدوده مورد بررسی، سطح آب زیرزمینی تا حد مورد نظر(10 متر) پایین نمی افتد و زهکش خاتون به تنهایی نمی‎تواند مشکل بالا بودن سفره آب زیرزمینی را حل کند و بنابراین نیاز به اجرای خطوط زهکشی بیشتری در دشت می‎باشد.